Zabawy DIY. Samodzielność i kreatywność przedszkolaka

„Ja chcę sam!” – to zdanie, które rodzice przedszkolaków słyszą niemal codziennie. I choć czasem wymaga to anielskiej cierpliwości, warto pozwolić dziecku próbować, eksperymentować i... popełniać błędy. Samodzielność i kreatywność to kluczowe umiejętności, które rozwijają nie tylko niezależność, ale i poczucie sprawczości. Zabawy DIY to doskonały sposób, by wspierać rozwój przedszkolaka w atmosferze swobody, radości i twórczego działania.

“Ja chce sam!” – ile razy dziennie słyszą to rodzice maluchów? I chociaż trzeba uzbroić się w cierpliwość, bo ubieranie się, zakładanie butów czy jedzenie obiadu odbyłoby się szybciej z pomocą rodziców, to warto dawać dzieciom wolną rękę. To nie tylko przygotowuje do codziennych wyzwań, ale też kształtują zdolność do rozwiązywania problemów, podejmowania decyzji i wyrażania siebie.

Samodzielność dziecka – pierwszy krok ku niezależności

Samodzielność jest dla maluchów atrakcyjna – przecież fajnie jest działać samodzielnie, bez wskazówek rodziców. Oczywiście do momentu aż nie pojawią się pierwsze kłopoty. Kiedy sznurówki w butach nie chcą się zawiązać, nogi bolą od chodzenia, a w brzuchu burczy z głodu, wtedy rodzice stają się potrzebni. 

Wspieranie samodzielności i kreatywności u dzieci w wieku przedszkolnym jest fundamentem ich rozwoju. Szczególnie warto o nią dbać w w trzech głównych aspektach:

1. Praktycznym – chodzi o zdolność do wykonywania codziennych czynności, takich jak ubieranie się, jedzenie czy sprzątanie. Samodzielność dziecka zaczyna się od poczucia, że jest w stanie uporać się z prostymi obowiązkami i nie musi czekać na pomoc rodziców w skończeniu obiadu czy założenie zimą czapki, szalika i rękawiczek. To też pierwszy obszar, w którym można uczyć malucha odpowiedzialności i wywiązywania się z prostych obowiązków.
   
   
2. Umysłowym – nie chodzi o żmudne uczenie się czy radzenie sobie z pracami domowymi, ale o umiejętność podejmowania decyzji i spontanicznego rozwiązywania problemów. Kiedy coś nie idzie po naszej myśli, możemy zacząć panikować albo wziąć głęboki oddech i skupić się na wyjściu z sytuacji. Samodzielność dziecka to budowanie jego niezależności w stawianiu czoła kłopotom.
   
   
3. Społecznym – nikt nie jest samotną wyspą, a budowania relacji uczymy się już w dzieciństwie. Zdolność do współpracy z rówieśnikami, komunikowania się i radzenia sobie z konfliktami w grupie to kwestie, w których rodzic nie może wyręczyć malucha. Samodzielność dziecka wpływa więc na życie towarzyskie i zawodowe późniejszego dorosłego.

Nauka samodzielności nie jest jednak łatwa. Nie da się jej nauczyć z książek, a jedynym sposobem jest działanie i popełnianie błędów. Porażki, które są nieuniknione, gdy jesteśmy w czymś nowi, często potrafią skutecznie zniechęcić. Warto więc sięgać po aktywności, w których, kiedy coś nie wyjdzie, można bez problemu zacząć od nowa. Dobrze sprawdzają się tu różnego rodzaju masy plastyczne, z których można formować nieskończoną liczbę kształtów. My polecamy zabawę z gliną i formowanie wazoników na elektrycznym kole garncarskim TERRA POTTERY, która otrzymała nagrodę Zabawki Roku 2024 w kategorii masy plastyczne. Przy okazji nauki samodzielności dziecko ćwiczy też koordynację i precyzję ruchów. Dodatkowo systematyczne ruchy obracającej się gliny działają kojąco i relaksująco.

Rozwijanie samodzielności dziecka wymaga od dorosłych cierpliwości i zrozumienia. Ważne jest, aby dawać maluchom przestrzeń do działania, jednocześnie oferując wsparcie w momentach trudnych.LINK

Kreatywność – wyobraźnia w działaniu

Co wspólnego ma samodzielność dziecka z kreatywnością? Zdanie „Miej odwagę, żeby marzyć” jest frazesem, ale nie można odmówić mu słuszności. Dzieci, które wierzą w siebie i w swoje możliwości, nie boją się podejmować ryzyka, nawet gdy rodzice kręcą nosem na niektóre pomysły. 

Treningiem kreatywności od najmłodszych lat mogą być różne zabawy DIY (ang. do it yourself – zrób to sam). Kreatywność to nie tylko zdolność do tworzenia dzieł artystycznych, ale przede wszystkim umiejętność myślenia poza schematami, poszukiwania nowych rozwiązań i wyrażania siebie. 

Nieszablonowe myślenie wspierają zabawy, które wymagają od maluchów łączenia ze sobą różnych elementów w spójne kompozycje. Jeśli dzieci bawią się w grupie, ciekawą zabawą jest wspólne malowanie jednego obrazu. Można kolorować na wspólnym, dużym kawałku papieru albo zamalować kawałek kartki i podać kolejnej osobie.

Pewną formę tej zabawy można odtworzyć w samodzielnej zabawie dzięki zestawom Avatar Studio. W tym zestawie kreatywnym dzieci muszą ułożyć twarz swojego awatara z wielu różnych szablonów. Dobór nosa, fryzury, kształtu oczu czy ust pozostaje do decyzji dziecka, które samodzielnie może tworzyć portrety bohaterów wyrażających różne emocje. 

Wspieranie kreatywności u dzieci wpływa pozytywnie na ich rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny. Dzieci w wieku przedszkolnym naturalnie wykazują skłonność do twórczego myślenia. Zadaniem dorosłych jest stworzenie środowiska, które będzie sprzyjać rozwijaniu tej cechy. Mogą to robić na różne sposoby:

• zachęcać do zadawania pytań i poszukiwania odpowiedzi;
  
• umożliwiać eksperymentowanie i wyrażanie siebie poprzez różne formy aktywności;
  
• doceniać proces twórczy, a nie same efekty;
• namawiać do testowania różnych rozwiązań;
• uczyć, że błędy to część nauki, która powinna uczyć, a nie zniechęcać.
  

Przeczytaj tutaj, jak zabawa może wspierać samodzielność.

Samodzielność dziecka to popełnianie błędów

Kreatywność i samodzielność dziecka można rozwijać bez dodatkowych akcesoriów, na przykład podczas wspólnych spacerów, przez opiekowanie się zwierzakiem czy uwzględnianie malucha w codziennych obowiązkach, takich jak gotowanie czy sprzątanie. Warto jednak również przemycać elementy budowania samodzielności w zabawie. Do tego przydają się zestawy kreatywne, które pozwalają dziecku budować poczucie wartości przez działania twórcze. Ciekawym zestawem jest PIXEL FACTORY do robienia breloczków z drobnych koralików. Zadaniem dziecka jest ułożenie na specjalnej podkładce koralików, a po uzyskaniu odpowiedniego kształtu – utwardzenie ich wodą. Koraliki zlepiają się ze sobą, tworząc figurkę, z której następnie można wykonać breloczek. Maluch sam decyduje, jaki kształt chce uzyskać, bierze odpowiedzialność za utwardzenie koralików, a na koniec sam decyduje, czy chce przypiąć zawieszkę do swojego plecaka, czy może podarować ją komuś w prezencie.

Praktyczne wskazówki dla rodziców

1. Daj dziecku wybór – pozwól na podejmowanie prostych decyzji, np. wybór ubrania czy zabawki. To strategia, którą można stosować codziennie, z dnia na dzień zwiększając samodzielność dziecka i jego pewność siebie.
   
   
2. Zachęcaj do samodzielności – nawet jeśli wykonanie zadania zajmie więcej czasu, pozwól dziecku spróbować samodzielnie. Gdy maluch boi się zrobić coś samodzielnie, spróbuj go delikatnie zachęcić, a wyręczyć dopiero wtedy, gdy zobaczysz, że dane działanie sprawia mu trudność.
   
   
3. Stwórz przestrzeń do twórczości – zapewnij materiały plastyczne, zestawy kreatywne czy artykuły papiernicze. Chęć kreatywnego tworzenia rzadko kiedy przychodzi sama z siebie. Częściej budzi się w działaniu, dlatego zapewnij maluchowi dostęp do akcesoriów, które będą do działania prowokować.
   
   
4. Chwal wysiłek, nie tylko efekt – doceniaj starania dziecka, co zbuduje jego pewność siebie i motywację. Efekt jest ważny, ale nie najważniejszy. Nawet przecież kiedy coś nie wychodzi, możemy wyciągnąć z tego lekcję. Ucz dziecko, by nie poddawało się po pierwszej nieudanej próbie.
   
   
5. Bądź wzorem – dzieci uczą się przez obserwację, dlatego warto samemu wykazywać się kreatywnością i samodzielnością.Niezwykle cenne jest też uczestniczenie w zabawie i wspólne podejmowanie kreatywnych wyzwań. Dbaj o to, by mieć swoje pasje, i pokazywać dziecku swoje zaangażowanie w hobby.
   
   

Rozwijanie samodzielności i kreatywności u dzieci w wieku przedszkolnym to inwestycja w ich przyszłość. Dzięki wsparciu dorosłych maluchy uczą się radzić sobie w różnych sytuacjach, rozwijają swoje talenty i budują poczucie własnej wartości.

Każde dziecko jest inne i rozwija się we własnym tempie. Najważniejsze, aby stworzyć mu warunki do odkrywania świata, eksperymentowania i wyrażania siebie. Warto szukać indywidualnej drogi i rozszerzać pole zainteresowań. Żeby zobaczyć, co naprawdę pasjonuje malucha, trzeba dać mu możliwość poznania różnych aktywności. A do tego przydają się zestawy kreatywne w stylu DIY.