Bezpieczna zabawka dla dziecka – jak ją wybrać?

Zabawki wnoszą do życia maluchów tyle dobrego! Wypełniają przestrzeń kolorami, wspierają rozwój motoryczny, poznawczy, społeczny i emocjonalny. Ale żeby zabawa nimi była bezpieczna, trzeba dobierać je uważnie. Zastanówmy się, na co zwrócić uwagę, by wybrać dla malucha zabawkę, która naprawdę będzie dla niego dobra i bezpieczna. 

Dobór bezpiecznej zabawki to nie kwestia przypadku, lecz świadomego wyboru. Producenci, o ile zabawka pochodzi z godnego zaufania źródła, udostępniają informacje o materiałach wykorzystywanych do produkcji i certyfikatach. Oprócz tego istotne są inne kwestie, takie jak dopasowanie zabawki do wieku dziecka czy jego indywidualnych preferencji. Jak się w tym nie pogubić?

Na zabawki trzeba patrzeć z kilku stron. Szczególnie zabawki dla dzieci do pierwszego roku życia i dla najmłodszych wymagają przyjrzenia się przez lupę – oprócz oczywistych plusów dla rozwoju dziecka zabawki mogą też stanowić zagrożenie. Zbyt małymi elementami dzieci mogą się zadławić, zbyt ostrymi skaleczyć, a wykorzystanie do produkcji nieprzetestowanych materiałów może powodować uczulenia lub wysypkę. 

Dobry wybór zabawki to kompromis pomiędzy tym, co atrakcyjne dla dziecka, a tym, co bezpieczne i jakościowe. Wymaga to od rodzica świadomego odróżniania obietnic marketingowych od realnych dowodów jakości odróżnić obietnice marketingowe od realnych certyfikatów, takich jak Certyfikat TÜV, Atest Państwowego Zakładu Higieny czy Certyfikat CE.

Bezpieczna zabawka pozwala dziecku rozwijać samodzielność, a to ma wpływ na kształtowanie się innych umiejętności.

Co decyduje o bezpieczeństwie zabawki?

Tak jak książki nie warto oceniać po okładce, tak o bezpieczeństwie zabawki nie może decydować to, czy ładnie wygląda. Fajny design i atrakcyjne kolory muszą iść w parze z:

• Bezpieczeństwem chemicznym i mechanicznym – do produkcji zabawek często wykorzystuje się tworzywa sztuczne, jednak warto zwracać szczególną uwagę na to, by nie zawierały PCV i BPA, stosowanych do zmiękczania lub stabilizacji plastiku. Szukaj oznaczeń “bez flatanów”, które zawierają na przykład produkty Maped. Przy zabawkach drewnianych warto zwrócić uwagę na certyfikaty FSC / PEFC , który poświadcza, że drewno pochodzi ze zrównoważonych źródeł.
  
• Zabezpieczeniem elementów elektrycznych – wszelkie elementy elektryczne powinny być dobrze uszczelnione i schowane, by dziecko nie miało możliwości uszkodzenia mechanizmu i wywołania spięcia. Dodatkowo fragmenty metalowe muszą być odporne na korozję, aby nie uwalniać jonów metali ciężkich.
• Bezpiecznym łączeniem elementów – kleje wykorzystywane w produkcji zabawek, szczególnie tych, które łączą różne materiały (np. drewno i plastik), nie mogą zawierać rozpuszczalników lotnych czy innych substancji toksycznych, a dodatkowo gwarantować maksymalnie mocne połączenie poszczególnych elementów. Warto zwrócić uwagę na niestandardowe łączenia elementów, takie jak to zastosowane w klockach magnetycznych QBI. Nie zawierają kleju ani śrubek, które mogą odkręcić się i skaleczyć malucha, a do tego mają w sobie dodatkowy element rozwijający koordynację.
  
• Trwałością i możliwością czyszczenia – przez drobne uszkodzenia początkowo bezpieczna zabawka może nabyć ostre krawędzie albo pęknięcia. Warto też upewnić się, że podczas czyszczenia nie uwalniają się szkodliwe pigmenty i barwniki, które mogą wejść w reakcję ze skórą dziecka.
  
• Odpowiednią wielkością elementów – zabawki dla małych dzieci powinny być na tyle duże, by maluch nie miał możliwości połknięcia i zadławienia się zbyt małym elementem.
  
• Odpowiednim oznaczeniem wieku i dołączoną instrukcją użytkowania.
  
  

Czy znalezienie zabawki, która spełnia te wymagania, jest trudne? I tak, i nie. Parametry techniczne zabawek wprowadzanych na rynek europejski reguluje Dyrektywa o bezpieczeństwie zabawek. Producent deklaruje zgodność z tymi wymaganiami poprzez oznaczenie CE. W godnych zaufania sklepach z artykułami dla dzieci, na przykład w esprado.pl, wszystkie produkty mają to oznaczenie. 

Dodatkowo każda zabawka powinna przejść procedurę oceny zgodności z normami EN 71. Problem pojawia się, kiedy kupujemy produkty z niesprawdzonych źródeł i podejrzanych stron lub importujemy je spoza UE, gdzie te regulacje nie obowiązują. 

Klocki magnetyczne QBI, które są tworzone na Tajwanie, są atrakcyjne nie tylko przez swoje możliwości konstrukcyjne, ale też przez wspaniałe pastelowe kolory i azjatycką prostotę kształtów. Dla produktów pochodzących z Azji certyfikaty są jednak szczególnie istotne, które dają pewność, że obok wyjątkowych projektów idą odpowiednie normy bezpieczeństwa. QBI spełniają normy EN 71, dlatego rodzice, którzy chcą podarować dzieciom klocki magnetyczne do tworzenia torów, mogą być spokojni o bezpieczeństwo maluchów.

Testy i certyfikaty – jak wybrać bezpieczną zabawkę?

Oprócz podstawowych wymagań producenci często decydują się na niezależne testy i certyfikacje w laboratoriach. To zwiększa zaufanie rodziców, a przede wszystkim – poprawia bezpieczeństwo dzieci. 

Na opakowaniach produktów warto szukać oznaczeń:

• TÜV / TÜV Rheinland — certyfikat przyznawany przez niezależne laboratoria, potwierdzający zgodność z normami i bezpieczeństwo substancji użytych w zabawce.
  
  
• GS (Geprüfte Sicherheit, „bezpieczne przetestowanie”) — niemieckie oznaczenie bezpieczeństwa, które otwierdza, że produkt spełnia normy unijne i dodatkowe wymagania.
  
  
• Safe Toys — niezależny certyfikat, sprawdzający, czy zabawka rzeczywiście spełnia normy bezpieczeństwa, czy została przypisana do odpowiedniej grupy wiekowej i czy przechodzi testy chemiczne i mikrobiologiczne.
  
  
• Certyfikat Instytutu Matki i Dziecka – polskie oznaczenie potwierdzające, że zabawki przeszły krajowe testy higieniczne i medyczne.

Przeczytaj więcej o rozwoju dzieci przez zabawę tutaj.

W sklepach internetowych musisz bazować na zdjęciach i certyfikatach. Jeśli kupujesz zabawki stacjonarnie, możesz je obejrzeć i ocenić samodzielnie ich trwałość i bezpieczeństwo. Zwróć uwagę na:

✔️ brak ostrych krawędzi, wystających elementów — każda część powinna być gładka, bez drzazg, zadziorków czy ostrych narożników;

✔️ solidne połączenia — klejenia i łączenia muszą być mocne i nierozluźniające się.

✔️ wielkość poszczególnych elementów — przy małych dzieciach unikaj zabawek z drobnymi koralikami, guzikami czy małymi detalami, które mogą zostać połknięte.

✔️ trwałość mechaniczna — zabawka powinna wytrzymać upadki, zginanie, ściskanie zgodnie ze specyfikacją dla danego wieku

✔️ zapach — jeśli zabawka wydziela intensywny, chemiczny, drażniący zapach, to powinna zapalić Ci się w głowie czerwona lampka.

Bezpieczna zabawka to taka dostosowana do wieku dziecka

Zabawka dla najmłodszych powinna być prosta, bez małych elementów, gładka, łatwa do chwycenia. Starszaki mogą pobawić się już detalami i skorzystać z większej liczby funkcji. Najlepszym wyborem są zabawki, które mogą rosnąć razem z dzieckiem, czyli dające możliwość zwiększania poziomu trudności i rozwijające na każdym etapie inne umiejętności. 

Przykładem tego rodzaju zabawek są klocki Qbi. Ich prosta konstrukcja sprawia, że rodzice mogą być pewni, że maluchy nie skaleczą się drobnymi elementami ani nie wezmą ich do ust. Dodatkowo łączenie ich wbudowanym magnesem, eliminuje ryzyko przytrzaśnięcia palców albo skóry dłoni przy tworzeniu konstrukcji.

Kolekcje klocków QBI dzielą się na kilka zestawów dostosowanych poziomem trudności budowania torów do dzieci w różnym wieku. Elementy z różnych zestawów można jednak ze sobą łączyć, dzięki czemu klocki dla malucha mogą stać się elementem skomplikowanej konstrukcji starszaka. 

Bezpieczna zabawka dla dziecka – jak ją wybrać?

Jak więc wybrać świadomie?

• Kupuj w sprawdzonych sklepach, z dobrze udokumentowaną polityką zwrotów i certyfikatami.
  
  
• Sprawdź szczegółowo stan produktu, czy wszystkie elementy są kompletne i czy nie ma uszkodzeń.
  
  
• Jeśli masz wątpliwości co do bezpieczeństwa — zwróć zabawkę lub zgłoś reklamację.
  
  
• Kontroluj stan zabawki w czasie użytkowania — regularnie sprawdzaj, czy nic się nie poluzowało, nie ma pęknięć, czy klejenia nie są osłabione.
  
  
• Ucz dziecko zasad bezpiecznej zabawy — że nie wolno wkładać małych elementów do ust czy że warto odkładać zabawki do pudełka.
  
  

Dobór bezpiecznej zabawki to nie przypadek, ale świadoma decyzja rodzica. Choć kolorowe opakowanie i obietnice producenta potrafią kusić, to właśnie certyfikaty i jakość wykonania są tym, co naprawdę powinno decydować o zakupie. Warto pamiętać, że zabawka ma nie tylko bawić, ale też wspierać rozwój dziecka – bez ryzyka skaleczeń, zadławienia czy kontaktu z toksycznymi substancjami.

Mamy nadzieję, że przy kolejnych zakupach zwrócisz uwagę na to, czy produkt, który masz na oku, spełnia normy bezpieczeństwa i będzie odpowiedni dla Twojego malucha.